Heb je jezelf al eens ergens naar binnen gebluft? Bluffen lijkt tegenwoordig heel normaal. Hoe moet je anders die droombaan krijgen met al die concurrentie om je heen? Toch is het niet handig om te bluffen. De kans dat je vroeg of laat door de mand valt is groot. En dan kun je die droombaan weer heel snel kwijt zijn. Bluffen is een vorm van misleiden en daarmee van eenzelfde orde als liegen.

Werkgevers willen graag authentieke mensen in dienst. Dat is een van de belangrijkste selectiecriteria. Gebakken lucht lijkt misschien in beginsel mooi, maar het leidt uiteindelijk tot niets van betekenis. Het is dus van groot belang dat je jezelf blijft tijdens een sollicitatie. En juist daarmee kun je je onderscheiden van de rest.

1. Laat jezelf zien

Blijf jezelf trouw en laat jezelf zien tijdens een sollicitatiegesprek. Zo weet een werkgever precies wie hij of zij met jou in huis haalt. Doe het vooral ook voor jezelf, want ook jij wil weten of er daadwerkelijk een goede match is. Goed, als je al tijden aan het solliciteren bent, dan zal de neiging groter zijn om een beeld te schetsen van wat de werkgever wil zien. Maar op de langer termijn snijd je daarmee in je eigen vlees, want bluffen is niet lang vol te houden. Aan het eind van het liedje zit je dan weer in een baan diep ongelukkig te wezen.

Heb je het gevoel dat je moet bluffen om die baan te krijgen? Of merk je dat je aan het bluffen bent en de werkgever naar de mond praat? Vraag je dan serieus af of dit wel een geschikte werkplek voor je is. Bij een goede match, stelt een werkgever je zo op je gemak dat je gewoon jezelf blijft tijdens een gesprek.

2. Meebewegen

We hebben allemaal wel eens de neiging om sociaal wenselijke antwoorden te geven of gedrag te laten zien. Met meebewegen is op zich niets mis zolang je daarbij geen grenzen overschrijdt. Je eigen grenzen welteverstaan. Realiseer je altijd dat je door mee te bewegen verwachtingen creëert die je ook in de toekomst moet zien waar te maken. Lukt dat niet, dan creëer je verwarring bij je werkgever. Mensen – ook werkgevers – houden nou eenmaal van consistent en voorspelbaar gedrag. Des te onvoorspelbaarder, des te minder vertrouwen.

Tip: je kunt voor jezelf goed nagaan of het gaat of je kunt blijven meebewegen of niet. Vraag jezelf altijd af of je je blijvend kunt aanpassen – dus voor de duur van de dienstbetrekking – of alleen tijdens de proeftijd. Lukt alleen dat laatste, dan kun je maar beter eerlijk zijn en desnoods van de functie afzien.

3. Hoe blijf je authentiek?

Om jezelf te blijven – ook tijdens een sollicitatiegesprek – moet je behoorlijk wat zelfkennis in huis hebben. Wanneer je bezig bent met jezelf verdiepen in een bepaalde functie, vraag je dan altijd af of de functie wel bij je past en op welke manier. Ben dus ook eerlijk tegen jezelf als je merkt dat je jezelf in bochten moet wringen om aan alle functie-eisen te voldoen of wanneer je nekhaar overeind gaat staan als je erachter komt dat je elke dag stipt om half 9 moet beginnen.

Probeer je in te leven in de vacature en voor je te zien hoe je die rol zou gaan vervullen. Laat je verbeelding spreken als je de vacaturetekst bestudeert. Kijk naar de functie-eisen en het wensenlijstje. Kun je aan alle functie-eisen en –wensen voldoen? Waar zou jij de accenten en prioriteiten leggen op basis van de informatie die je hebt? Wat zullen jouw uitdagingen zijn? Hoe voel je je daarbij? Het lijkt misschien wat overdadig om op deze manier naar een functie te kijken, maar dit helpt je ook later bij je sollicitatiegesprek. Een goede voorbereiding – en dus ook een goed beeld van de functie en jouw rol – is het halve werk!

4. Consistente antwoorden

Werkgevers controleren authenticiteit onder andere door je brief en cv te bestuderen en soms door referenties na te bellen. Maar het werkt ook impliciet. Iemand die authentiek is, geeft consistente antwoorden op vragen tijdens een sollicitatiegesprek. Juist omdat consistent gedrag en betrouwbaarheid (voorspelbaarheid) in nauw verband met elkaar staan, hebben de meeste mensen een zender ontwikkeld voor inconsistent gedrag (en/of antwoorden). Vaak gebeurt het oppikken van inconsistent gedrag onbewust en automatisch. Wat meestal wel bewust is, is het gevoel dat iemand niet helemaal betrouwbaar is. Een geoefende interviewer zal snel door verhaaltjes heen prikken. Het spreekt voor zich dat je die baan wel kunt vergeten als je onbetrouwbaar overkomt.

De andere kant van de medaille is dat je vanzelf consistent gedrag vertoont en/of antwoorden geeft als je jezelf durft te blijven en eerlijk bent. Je hoeft dan geen moeite te doen om erg op je antwoorden te letten. Ja, het is mogelijk dat je dan die droombaan niet krijgt, maar het gaat uiteindelijk om een goede match. Jij wil toch ook dat die baan binnen dat bedrijf goed bij jou past?

5. Geen standaardbriefjes

Authenticiteit zorgt er ook voor dat je niet hoeft terug te vallen op clichés en standaardzinnen in je sollicitatiebrief. Als je weet wat je wil en waarom, dan zal het niet lastig zijn om dat op jouw eigen unieke manier te verwoorden. Zo heb je een extra manier om op te vallen tussen al die andere sollicitanten.

6. Ken jezelf

Jezelf goed kennen is dus de sleutel die je nodig hebt. Ken je jezelf niet zo goed en weet je nog niet helemaal wat je wil? En weet je ook niet zo goed waar je sterke en zwakke punten liggen? Dan kun je overwegen om feedback te vragen aan je vrienden, bekenden, (ex) werkgevers en/of collega’s door deze mensen een kort vragenlijstje over jezelf te sturen. Bijvoorbeeld:

Geef 3 zinnen aan informatie over de functie die je ambieert met daaronder 3 korte vragen, zoals

• Denk je dat deze functie bij mij past?
• Welke van mijn sterke kanten komen mij in deze functie van pas?
• Bij welke van mijn minder sterke kanten moet ik opletten in deze functie?

Het vragenlijstje moet echt kort zijn omdat je anders de kans hebt dat mensen geen tijd hebben of willen besteden aan het beantwoorden van de vragen. Door zo’n kort vragenlijstje naar bekenden te sturen, krijg je al snel een beeld van de indruk die anderen over jou hebben. Dat wil niet per definitie zeggen dat dit ook klopt wat je er zelf allemaal van vindt. Maar de perceptie van anderen over jou kan extreem waardevol zijn als het gaat om het werken aan persoonlijke uitdagingen.

De volgende stap

Ben je klaar voor een volgende stap? Kijk eens of Sollicitatiebegeleiding iets voor jou is of vul hieronder het contactformulier in zodat wij jou contact met je kunnen opnemen.